Merkezimiz
Merkezin amacı; Moğolistan ve Moğolistan ile geçmişte ve bugün dil, din, kültür, ekonomi, siyaset açısından ilişkide olan ülkelerde, Moğolistan ile bağları bakımından mevcut ve ortaya çıkabilecek siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel gelişmeler konusunda bilimsel araştırma, uygulama, eğitim-öğretim ve dokümantasyon çalışmaları yapmak, politika yönelimli analizler geliştirmek, Merkezce ya da konuyla ilgili ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla ortak proje faaliyetleri yürütmek ve oluşturulan bilgi birikiminin ulusal ve uluslararası alanda çeşitli etkinliklerle paylaşılmasını sağlamaktır.
Moğolistan (Монгол Улс)
Başkent: Ulaanbaatar / Ulanbator (Улаанбаатар)
Resmi Dili: Moğolca
Resmi Yazı: Kril Moğol yazı, Geleneksel Moğol yazı
Yüzölçümü: 1.564.116 km2
Nüfus: 3.209.639 (12 Hazıran 2018)
Etnik Gruplar:
Grupları
(2010)
%
Halh(a)
82.4 %
Kazak
3.9 %
Dörvöd
2.8 %
Bayad
2.2 %
Buryad
1.7 %
Diğer
7.1 %
Yabanci
0.6 %
Hükümet: Yarı Başkanlık Sistemi Cumhuriyet
Para birimi: Tögrög (MNT)
Telefon Kodu: +976
İnternet TLD: .mn
Moğolistan, Orta ve Doğu Asya'da deniz kıyısı olmayan bir ülkedir. Kuzeyden Rusya'ya, İç Moğolistan Özerk Bölgesi'ne veya Çin'den güney arasına bulunmaktadır. Moğolistan, Kazakistan ile sınırı paylaşmamakla birlikte, yalnızca 37 kilometre (23 mil) onları ayırıyor.
1.564.116 kilometrekare'de (603.909 metrekare) Moğolistan, yaklaşık 3,2 milyon nüfusa sahip, dünyanın en büyük ve en seyrek nüfuslu ülkedir. Aynı zamanda, Kazakistan’dan sonra dünyanın en büyük ikinci denizle sınırı olmayan ülkesidir. Ülke oldukça az ekilebilir arazi içerir, çünkü alanı büyük ölçüde çimenli bozkırlarla kaplıdır, kuzeyde ve batıda dağlarla, güneyde Gobi Çölü’yü içermektedir. Başkent ve en büyük şehir olan Ulaanbaatar, ülke nüfusunun yaklaşık %45'ine ev sahipliği yapıyor. Ulaanbaatar ayrıca dünyanın en soğuk başkenti olan Moskova, Ottawa ve Nur-Sultan ile aynı payı paylaşıyor.
2018 yılın istatistiğina göre ülkenin çobanlarının sayısı 288,700’dır.
Din
(2010)
%
Budizm
53 %
Dinsiz (Non-Religious)
38.6 %
İslam
3.0 %
Şamanizm
2.9 %
Hristiyan
2.2 %
Diğer
0.4 %
Nüfüsun çoğunluğu Budistlerdir. Dini olmayan nüfus en büyük ikinci gruptur. İslam, etnik Kazaklar arasında hakim dindir. Ülkedeki vatandaşların çoğunluğu Moğol etnik kökene sahipken, Kazaklar, Tuvalar ve diğer azınlıklar da özellikle ülkenin batısında yaşıyor. Moğolistan, 1997 yılında Dünya Ticaret Örgütüne katıldı ve bölgesel ekonomik ve ticari gruplara katılımını arttırmayı hedefliyor.
Şu anda Moğolistan olan bölge, Xiongnu, Xianbei, Ruanruan, Türkler ve diğerleri dahil olmak üzere çeşitli göçebe imparatorluklar tarafından yönetildi. Cengiz Han, 1206'da tarihteki en büyük bitişik toprak imparatorluğu olan Moğol İmparatorluğunu kurdu. Torunu Kubilay Han, Yuan hanedanlığını kurmak için Çin'i fethetti. Yuan'ın yıkılmasından sonra Moğollar, Moğolistan'a çekildiler ve Dayan Han ve Tumen Zasagt Han dönemi dışında, önceki hizipsel çatışma modellerini sürdürdüler.
16. yüzyılda Tibet Budizmi, 17. yüzyılda ülkeyi emen Mançuların kurduğu Qing hanedanının önderliğinde Moğolistan'da yayılmaya başladı. 1900'lerin başında, yetişkin erkek nüfusun neredeyse üçte biri Budist rahiplerdi. Qing Hanedanlığı'nın 1911'de yıkılmasından sonra, Moğolistan bağımsızlığını ilan etti ve 1921'de Çin Cumhuriyeti'nden gerçek bir bağımsızlık elde etti. Kısa bir süre sonra ülke, Çin'den bağımsızlığına yardımcı olan Sovyetler Birliği'nin kontrolüne girdi. 1924 yılında Moğolistan Halk Cumhuriyeti sosyalist bir devlet olarak kuruldu. 1989’daki Komünizm karşıtı devrimlerden sonra, Moğolistan 1990’lı yılların başlarında barışçıl demokratik devrimini gerçekleştirdi.
- Moğolistan Büyükelçiliği; https://www.mongolianembassy.com.tr/index.php/
- Moğolistan İstanbul başkonsolosluğu; https://www.mogolistankonsoloslugu.net
- Uluslararası Moğol Araştırmaları Derneği; http://iams.org.mn/
- Moğolistan Milli Üniversitesi; https://www.num.edu.mn/
- Moğolistan Milli Üniversitesi, Moğol Araştırmaları Merkez; http://ims-num.org/
- Amerika'daki Moğol Kültür Merkez; https://mn.mongolcc.org/
- Amerika Moğol Araştırmaları Merkezi; https://www.mongoliacenter.org/mn/
- İndiana’daki Moğol Topluluğu Derneği; http://mongoliasociety.org/
- Doğu elyazmaları Enstitüsü, Sankt-Petersburg; http://hist-phil.ru/oriental-manuscripts/
- İngilizce-Moğolca, Moğolca-İngilizce online sözlüğü; http://bolor-toli.com/
- Moğolca sözlük; https://mongoltoli.mn/